Plastic verpakkingen zijn overal en worden in elke denkbare sector gebruikt. Dat komt omdat vrijwel elk product verpakt kan worden in plastic; van etenswaren tot gereedschap. Helaas kent het consumeren van plastic ook zijn keerzijde, namelijk de plastic crisis. Er wordt daarom steeds vaker naar duurzame alternatieven gezocht. Bioplastic is daar één van. Nu is de vraag: is dit dé vervanger van plastic?
Wat is bioplastic?
Bioplastic is een verzamelnaam voor kunststoffen die deels of volledig zijn gemaakt van hernieuwbare, plantaardige grondstoffen zoals maïs, suikerriet, aardappelen of cassave. Anders dan traditioneel plastic, dat wordt geproduceerd uit fossiele brandstoffen zoals aardolie, is deze kunststof ontworpen om minder impact te hebben op het milieu. Veel bioplastic verpakkingen zijn dan ook biologisch afbreekbaar, in tegenstelling tot plastic. Geschat wordt dat momenteel 99% van alle kunststoffen gemaakt wordt van fossiele brandstof en de resterende 1% uit natuurlijke grondstoffen. Met deze kennis klinkt het als de vervanger van plastic, maar de vraag is of dat daadwerkelijk zo is.
Twee typen bioplastic
Het ligt namelijk iets ingewikkelder, want ook binnen de bioplastics zijn er verschillen. Allereerst is niet al het bioplastic biologisch afbreekbaar. Daarom wordt er ook wel gesproken van twee hoofdtypen:
Biobased plastic: gemaakt van natuurlijke grondstoffen, maar niet per definitie biologisch afbreekbaar.
Biologisch afbreekbaar plastic: ontworpen om onder specifieke omstandigheden af te breken tot natuurlijke stoffen zoals CO2, water en biomassa.
Verschil tussen bioplastic en plastic
Hoewel bioplastic vaak uiterlijk en functioneel sterk lijkt op gewoon plastic, zit het grote verschil in de herkomst van de grondstoffen en de manier waarop de verpakking wordt afgebroken. Traditioneel plastic kan - indien het niet gerecycled wordt - jaren in het milieu aanwezig blijven, terwijl composteerbare bioplastics onder de juiste omstandigheden binnen enkele maanden kunnen afbreken. Toch is het belangrijk om te beseffen dat biologisch afbreekbaar plastic niet betekent dat het product vanzelf verdwijnt in de natuur. Voor effectieve afbraak zijn industriële composteerfaciliteiten nodig, met gecontroleerde temperaturen van rond de 65 graden. Deze specifieke installaties zijn helaas nog altijd zeldzaam, waardoor verpakkingen alsnog niet vernietigd worden.
Nadelen en kanttekeningen bij biologisch plastic
Stel, de industriële composteerinstallaties worden in orde gemaakt en al het bioplastic kan op een verantwoordelijke manier afgebroken worden… is het dan wel dé vervanger? Dat is een vraag die veel onderzoekers bezighoudt. Wereldwijd wordt er zo veel gebruik gemaakt van plastic, dat het een groot effect zou hebben op de land- water- en CO2 footprint als we nu volledig overgaan op bioplastic. Uit studie van de Universiteit van Groningen blijkt dat als dat zou gebeuren, daar meer dan de helft van de wereldwijde maïsproductie voor nodig is. Dat is milieutechnisch onmogelijk. Toch wordt niet uitgesloten dat deze kunststof de vervanger kan worden, maar de beste oplossing moet nog uitgevonden worden.
Er kleven dus ook nadelen aan biologisch afbreekbaar plastic:
Niet elk bioplastic is geschikt voor compostering of recycling
Productie vraagt veel landbouwgrond (mogelijk impact op voedselvoorziening)
De afbreekbaarheid hangt sterk af van verwerkingsinfrastructuur
De voordelen van overstappen op bioplastic
Nu vraag je je waarschijnlijk af wanneer het voor jou zin heeft om op dit moment over te gaan op bioplastic. Dat is zinvol als je:
Voedsel verpakt (want dat plastic verpakkingen kunnen nadat ze in aanraking zijn geweest met voedsel vaak niet meer gerecycled worden)
Duurzame materialen belangrijk vindt en fossiele brandstoffen wil vermijden
Producten levert waarbij composteerbaarheid of CO2-reductie een rol speelt
Praktijkvoorbeelden: zo gebruiken bedrijven bioplastics
Binnen de verpakkingsindustrie zien we een duidelijke toename in het gebruik van biobased en composteerbare verpakkingen voor onder andere voedingsmiddelen, dranken en consumentenproducten. Denk aan bekers, folies en bestek die, dankzij hun hernieuwbare oorsprong, bijdragen aan een lagere milieu-impact dan traditioneel plastic.
In de landbouw worden biologisch afbreekbare mulchfolies gebruikt die de bodemkwaliteit verbeteren en chemisch bestrijdingsmiddelgebruik verminderen. De autosector benut bioplastics voor onderdelen van het interieur, wat leidt tot lichtere voertuigen en een lagere CO2-uitstoot. In de elektronica-industrie zien we de kunststoffen terug in de behuizing van apparaten, waarmee fabrikanten inzetten op duurzame productcycli. Deze praktijkvoorbeelden maken duidelijk dat bioplastics niet alleen functioneel en milieuvriendelijk zijn, maar ook volop kansen bieden voor verduurzaming in verschillende markten.
Hoe kun je helpen om vervuiling tegen te gaan
- Kies voor herbruikbare (bioplastic) zakjes, zodat de consument de verpakking vaker kan gebruiken
- Verminder overbodige verpakking en kijk kritisch naar formaat
- Informeer je klanten over hoe ze verpakking correct kunnen afvoeren
Meer weten over milieuvriendelijke verpakkingen
Bij Blok Packaging vind je diverse bioplastic verpakkingen. Bij elk product wordt duidelijk de duurzaamheid van de verpakking vermeld. Ben je benieuwd of deze duurzame verpakkingen de toekomst hebben voor jouw bedrijf? Neem dan gerust contact op met onze klantenservice. We helpen je graag verder.
